Trein naar het buitenland voor dummies

Je bent vast al eens met de trein gegaan. Je koopt een kaartje of checkt in, loopt naar het juiste perron, stapt in en gaat zitten op een plek die je prettig lijkt. Maar hoe werkt dat wanneer je met de trein naar het buitenland gaat? Het is niet moeilijk, maar er zijn een paar dingen die je moet weten voor je op reis gaat. Na het lezen van deze pagina ben jij helemaal klaar voor je reis door Europa.

Hoe koop ik een kaartje?

In het buitenland kom je met je OV-chipkaart niet ver. Het makkelijkst is om vooraf een e-ticket te kopen. Voor veel routes kan je daarvoor gewoon terecht bij NS International. Het voordeel daarvan is dat je de beschikking hebt over Nederlandstalige klantenservice en dat je met iDeal kunt betalen. Je kunt het e-ticket zelf uitprinten of opslaan in de app van NS International.

Kan ik in iedere trein stappen?

Dat ligt eraan in welk type trein je stapt. Is het een lange-afstandstrein, een intercity of een regionale trein? Een lange-afstandstrein, zoals de Eurostar, Intercity Berlijn of een ICE heeft vrijwel altijd “treinbinding”. Treinbinding wil zeggen dat je een kaartje koopt voor specifiek die trein. Dus niet alleen voor de route Amsterdam – Berlijn, maar specifiek voor de trein naar Berlijn die om 09:10 vertrekt. Vaak zijn er ook meer flexibele ticketopties beschikbaar waarmee je, tegen meerprijs, ook andere treinen die dag kunt nemen.

Regionale treinen daarentegen, te vergelijken met de sprinters in Nederland, hebben vrijwel nooit treinbinding. In dit geval kan je iedere regionale trein van die dag nemen die je in de richting van de bestemming op je ticket brengt.

Wél moet je opletten voor welke treincategorieën je ticket geldig is. Koop je in Duitsland een ticket voor uitsluitend de regionale trein, dan mag je níet met de intercity reizen, ook al legt deze dezelfde route af. De enige plaats waar we dit in Nederland hebben is bij de Intercity Direct, waar je een toeslag betaalt voor het (sneller) reizen over de hogesnelheidslijn. In veel andere Europese landen is dit een meer gangbare praktijk. Je ticket is wel altijd geldig in een lagere treincategorie. Een lagere categorie is een trein die vaker stopt. Koop je bijvoorbeeld een kaartje voor een ICE, een trein die onderweg nauwelijks stopt, dan mag je er ook voor kiezen om in plaats daarvan te reizen met een normale intercity of met een regionale trein.

Dus let bij het boeken van je reis op voor welke treincategorie je ticket is. Dit zie je aan de verschillende treinen waaruit de route is opgebouwd. Over het algemeen reizen lange-afstandstreinen zoals de ICE en Eurostar het prettigst. Maar mis je een overstap op de volgende lange-afstandstrein, dan zul je langs een medewerker moeten om je ticket om te laten zetten naar een volgende trein. Zolang je je ticket in één keer hebt aangeschaft, is dat gratis. Mis je een overstap op een regionale trein of een andere trein zonder treinbinding? Geen probleem, dan pak je gewoon een volgende trein zoals je dat in Nederland ook zou doen.

Moet ik een zitplaats reserveren?

In binnenlandse treinen in Nederland zijn geen zitplaatsen te reserveren, net als in Europese regionale treinen. Maar bij lange-afstandstreinen is die optie er wel, en soms zelfs verplicht. Voor reizen langer dan 2 uur raden wij zeker aan om een zitplaats te reserveren, want stel je voor dat je zo lang moet staan. Op het vliegveld geeft het ook een vervelend gevoel wanneer je niet zeker weet of je handbagage er nog wel bij past. Het reist prettiger om zeker te weten dat er een stoel voor je is gereserveerd.

Bij een 1e klas ticket is de stoelreservering vaak inbegrepen, bij een 2e klas ticket betaal je er meestal een paar euro extra voor. Is het op jouw traject niet verplicht om een stoelreservering bij te boeken en wil je hierop besparen? Dan kan je (in de juiste klasse voor je ticket) plaatsnemen op een vrije stoel naar keuze. Houd er alleen rekening mee dat iemand anders deze gereserveerd kan hebben, bijvoorbeeld vanaf een station verder. Deze persoon zal je wegsturen en dan moet je opnieuw op zoek naar een vrije zitplaats. Vaak vind je nabij iedere stoel een display waarop te zien is tussen welke stations een stoel gereserveerd is.

Je stoelreservering is gebonden aan een specifieke trein met een specifieke vertrektijd. Wanneer je een ticket voor een flexibele vertrektijd koopt, moet je dus wel rekening houden met het maken van eventuele stoelreservering(en).

Zijn er stoelen met extra beenruimte?

Wanneer je vaak in het vliegtuig stapt, ben je misschien geneigd om op zoek te gaan naar een stoel met extra voordelen. Het goede nieuws is dat extra beenruimte eigenlijk bij iedere Europese treinstoel is inbegrepen. Je hebt veel meer beenruimte dan in het vliegtuig.

Wil je ook in de breedte wat meer ruimte en een omgeving die vaak rustiger is? Kijk dan zeker even of je het prijsverschil met een 1e klas ticket het waard vindt. Afhankelijk van vraag en aanbod kan het verschil beperkt zijn. We hebben soms zelfs treinen naar Parijs gezien waarin een 1e klas ticket goedkoper was dan 2e klas vanwege de veel hogere vraag naar 2e klas tickets.

Op sommige routes, zoals de Eurostar naar Londen, is er bij een 1e klas ticket (‘Standard Premier’) ook een volledige maaltijd inbegrepen. Voor diezelfde Eurostar is ook een ‘Business Premier’ ticket te boeken, waarbij een nog luxere maaltijd en priority boarding zijn inbegrepen.

Op verscheidende plaatsen in Europa geeft een 1e klas ticket ook toegang tot lounges op de grotere stations.

Hoe scoor ik de beste deal?

Voor een Europese treinreis is verreweg de makkelijkste manier om veel geld te besparen het zo vroeg mogelijk boeken van je ticket. Een soort vroegboekkorting, dus. Dit is met name het geval wanneer je reist met een lange-afstandstrein. Voor regionale treinen, zoals de sprinters in Nederland, staat de prijs vaak wel vast.

Zijn er ook last minute deals?

Op het Europese spoor eigenlijk niet. De vroegboekkorting is hier echt de koning onder de aanbiedingen, en tickets worden meestal alleen maar duurder naarmate je langer wacht. Hoe dat komt? Dat zit zo:

Vooraf staat in de dienstregeling al ongeveer vast hoeveel stoelen een trein, bijvoorbeeld de trein naar Berlijn die om 09:10 in Amsterdam vertrekt, in totaal heeft. Dit zijn bijvoorbeeld 607 stoelen waarvan 475 in de 2e klas. Voor de ticketverkoop opent zet het spoorbedrijf tickets klaar in verschillende tranches, ieder met een ander prijskaartje. Ze zetten bijvoorbeeld 150 tickets klaar voor €38, 150 tickets voor €49, en de resterende 175 tweede klas tickets voor €75. Hoewel de stoelen identiek zijn, verschillen meestal wel de ticketvoorwaarden.

De goedkoopste tickets zijn niet annuleerbaar, de iets duurdere misschien alleen tot een week van te voren, en bij de duurste tickets heb je ook de meeste flexibiliteit. Toch zullen de meeste reizigers voor het goedkoopste ticket gaan, waardoor dit type het eerste opraakt en je nog de keuze hebt uit de overige tickets die duurder zijn maar wel (iets) meer flexibiliteit bieden. Een trein kan ook helemaal uitverkocht raken wanneer alle tickets worden verkocht. Zeker bij de slaapcabines van de nachttrein komt dit vaak voor omdat deze erg populair zijn.

De tickets gaan doorgaans in één keer in de verkoop, dus zakken zal de prijs waarschijnlijk niet. Over het algemeen boek je het beste 4 tot 6 maanden vooruit.

Hoeveel bagage mag ik meenemen?

Dat is makkelijk: zoveel als je kunt dragen! Met name lange-afstandstreinen zijn voorbereid op het meenemen van bagage. Er zullen rekken zijn voor grote koffers. Handbagage-formaat leg je meestal boven je hoofd of je gebruikt de royale beenruimte op de grond.

Hoelang van te voren moet ik op het station aanwezig zijn?

In principe ben je op tijd wanneer je een paar minuten voor vertrek op het perron bent. Hierop zijn wel een paar uitzonderingen.

De Eurostar naar het Verenigd Koninkrijk heeft voor vertrek een veiligheids- en paspoortcontrole op het station. Je moet er rekening mee houden dat dit een uur in beslag kan nemen. Neem je de hogesnelheidstrein in Spanje, dan kun je ook hier een veiligheidscontrole verwachten.

Wanneer je trein vertrekt vanaf een station in Frankrijk, moet je er rekening mee houden dat Franse stations soms hun ingang helemaal aan het uiteinde van het perron hebben. Lange-afstandstreinen kunnen een behoorlijke lengte hebben, en wanneer je gereserveerde zitplaats zich aan de andere kant van de trein bevindt kan het ruim vijf minuten in beslag nemen om daar te komen. Daarom is het fijn om iets eerder op het station te arriveren. Maar ook niet té vroeg, want het vertrekperron wordt vaak pas 20 minuten voor vertrek bekend gemaakt. Daarom raden we in Frankrijk aan om zo’n 15 tot 20 minuten voor vertrek op het station te zijn.

Op alle overige plaatsen zou 5 – 10 minuten moeten volstaan. Die tijd kan je benutten door op het perron het informatiebord te bekijken met de treinindeling. Op je stoelreservering vind je ook een wagonnummer, en het informatiebord op het perron vertelt je op welke plaats op het perron (vaak aangegeven met een letter) die wagon ongeveer zal stoppen. Bij het binnenrijden zal iedere wagon ook een display hebben met daarop het wagonnummer.

Moet ik verder nog ergens rekening mee houden?

Ja, met de mooie indrukken die je onderweg zult opdoen. Je ziet veel meer van een land dan wanneer je er overheen zou vliegen. En aangezien de meeste stations in het centrum van de stad liggen, zie je ook veel beter waar mensen leven dan wanneer je over een snelweg om de stad heen raast. Onderweg kan je ook probleemloos op je laptop werken, naar voorkeur middels de gratis WiFi in de trein of met de hotspot van je telefoon. Alleen in Duitsland kan het bereik nog wel eens onbetrouwbaar zijn.

Natuurlijk kan je onderweg honger krijgen. Of zin in een biertje of glas wijn – welverdiend na de behoorlijke hoeveelheid CO2 die je met je reis bespaart. Én je hoeft ook niet meer te rijden vandaag. In dat geval kan je in lange-afstandstreinen vaak naar de bar toelopen. Hier haal je voor redelijke prijzen een lekkere versnapering. In sommige treinen vind je zelfs een geheel restaurant. Prost, santé, cheers, ¡salud!, cin cin!